Nederlands

Sinds 1997 ga ik regelmatig naar Venezuela. Ik zag hoe het land veranderde. Ook dit jaar ging ik samen met mijn Venezolaanse vrouw weer voor enkele weken in augustus en september op familiebezoek. Ik praatte met heel wat mensen op verschillende plaatsen, nam deel aan volksbijeenkomsten, bezocht projecten van de regering.

Graag wil ik door middel van dit verhaal mijn ervaringen delen. Neutraal ben ik niet: ik ben Chavist (aanhanger van Chávez). Neutraliteit bestaat in mijn ogen ook niet: iedereen heeft wel een bepaalde persoonlijke opinie over een onderwerp. Ik ben wel objectief: ik zal u vertellen wat ik gehoord en gezien heb.

Dit is het laatste deel van het verslag. De vorige delen vindt u hier:
http://www.handsoffvenezuela.org/venezuela_2012_een_reisverslag_deel_1_van_3.htm
http://www.handsoffvenezuela.org/venezuela_2012_een_reisverslag_deel_2_van_3.htm

De explosie in de raffinaderij van Amuay

In de vroege ochtend van 25 augustus vindt er een explosie plaats in de grootste raffinaderij van Venezuela en van de wereld. Er vallen tientallen doden en gewonden. De oppositie en de pers (Globovisión op kop) beweren enkele uren na de ramp al dat het drama te wijten was aan gebrekkig onderhoud en bloklettert: “Criminele nalatigheid”, en dat terwijl het onderzoek naar de oorzaak niet eens opgestart was. Ze maken misbruik van het drama en zien er verkiezingspropaganda in. Ze eisen het ontslag van Chávez (dit begint echt wel een gewoonte te worden). Ze hebben werkelijk geen moraal. De arbeiders zelf komen direct daarop naar buiten met het bericht dat de installaties wel degelijk goed onderhouden werden, en dat ze dat via facturen kunnen bewijzen. De lokale volks- en arbeidersbewegingen doen hun uiterste best om de aanvallen van de pers en de oppositie te counteren. Later wordt bekend gemaakt dat de raffinaderij ruim voldoet aan de internationale veiligheidsnormen. Inspecties en onderhoud gebeuren ook in samenwerking met gespecialiseerde internationale bedrijven (ook een Brits). Al het personeel heeft ervaring en is gekwalificeerd. Vele ingenieurs en technici werken er al meer dan 20 jaar. Maar toch blijven de pers en de oppositie de schuld bij de arbeiders en de regering leggen en proberen zo electoraal gewin te halen bij een drama waarbij 48 mensen het leven lieten, tientallen gewond geraakten, ouders hun kinderen verloren en kinderen hun ouders. Ik heb daar maar 1 woord voor: WALGELIJK!

Venezuela is diep getroffen door deze ramp en ook door overstromingen van enkele dagen voordien. President Chávez kondigt 3 dagen van nationale rouw af. Opvallend: zowel bij de ontploffing als bij de overstromingen is de solidariteit van het volk en de arbeiders bij de hulpverlening. Chávez bezoekt zelf de raffinaderij, spreekt met de familieleden van de slachtoffers. Ook de arbeiders en ingenieurs komen aan het woord en op het eerste zicht wijst niets erop dat er problemen zouden geweest zijn met de installaties, noch met de veiligheid. Er zijn zelfs bewijzen dat er regelmatig onderhoud en controle was. Een onderzoek naar de oorzaak wordt opgestart en Chávez belooft dat elke hypothese tot op het bot onderzocht zal worden.

De oppositie probeert ook nog meer chaos te veroorzaken door geruchten te verspreiden dat er een benzinetekort zal zijn. De regering weerlegt dit en zegt dat de bevoorrading voor binnenlands gebruik niet in het gedrang komt, bewijst dit met cijfers, en roept op tot kalmte, opdat de bevolking niet in deze smerige val zou lopen. Toch trappen velen nog in de leugens van de oppositie en er vormen zich rijen aan de benzinestations, terwijl de bevoorrading niet in het gedrang is. Ook de levering van petroleum aan het buitenland komt niet in gevaar.

Drie dagen na de explosie is het vuur geblust dankzij het zeer professioneel werk van de brandweer. De ergst getroffenen met beschadigde huizen in de naburige wijken krijgen binnen de week een nieuw huis. Er wordt een speciaal steunfonds opgericht. Alle onkosten en schade zullen vergoed worden. De weduwen van de dodelijke slachtoffers zullen levenslang een pensioen ontvangen. Maar de Venezolaanse, noch de internationale pers vindt het nodig dit te vermelden. Bij de explosie zelf stonden de kranten vol, maar toen de toch wel zeer grote brand op een professionele en snelle manier geblust was, vond niemand dit een vermelding waard. Over de snelle en uitgebreide hulp aan de slachtoffers en hun familie werd ook geen woord gerept.

Er was eerder al sabotage in de raffinaderij, waarvan de ergste in 2002 toen de volledige fabriek stil gelegd werd tijdens de nationale petroleumsabotage, met alle risico´s van dien. Ook kleinere pogingen tot sabotage werden sindsdien gemeld. Vandaar is de Guardia Nacional continu aanwezig.

De oppositie en pers laten "getuigen" opdraven die beweren dat er al meer dan een week een gasgeur hing. Ondertussen is gebleken dat dit onmogelijk is. Er zijn bewijzen dat de dodelijke witte gaswolk, die reukloos was, ontstond rond 23u00 vrijdagavond. Meteen werden alle veiligheidsmaatregelen genomen, en het gebied waar de wolk zich bevond werd afgegrendeld voor alle personeel (behalve beveiliging). Om 01u07 zaterdagochtend vond dan de ontploffing plaats. Geen ontploffing zonder vonk. De vraag is nu: hoe ontstond die vonk? Het gebied was afgesloten voor personeel en voertuigen. De elektrische installaties zijn extra beschermd en geaard in een raffinaderij en kunnen geen ontploffing veroorzaken zonder dat er mee geknoeid is.

In de fatale nacht, nog voor de ontploffing plaatsvond, was er vlak bij de raffinaderij een reporter van Globovisión (privé Tv-kanaal dat steeds kritiek heeft op Chávez en daarbij de leugens niet weert) aanwezig, die de beelden van de ontploffing zelf kon vastleggen. Wat deed die man daar in het holst van de nacht?

Op een persconferentie van Capriles over het gebeuren worden de reporters van VTV (staatskanaal) niet toegelaten.

Een week later wordt de raffinaderij stap voor stap terug opgestart. Het blijft nu wachten op het definitieve besluit van het onderzoek, dat een tijd kan duren omdat het zeer grondig zal gebeuren. Ik heb althans bepaalde vermoedens, en samen met mij de meerderheid van de Venezolaanse bevolking. Als het kwaad opzet is, zou het namelijk perfect passen binnen de strategie van de oppositie.

De oppositie en haar aanhangers

De oppositie in Venezuela wil de terugkeer naar de tijden van de 4^de Republiek, toen een minderheid het voor het zeggen had, het volk uitgebuit en onderdrukt werd, en de inkomsten netjes verdeeld werden tussen de Venezolaanse en de Noord-Amerikaanse bourgeois. Hun programma is uiterst rechts en ultraneoliberaal. Capriles is de vertegenwoordiger van deze politieke strekking, zij het met een centrumlinks masker. Zijn aanhangers, hun strategie en hun manier van denken probeer ik hier met enkele voorbeelden te beschrijven.

Mijn kameraad Humberto vertelde me dat hij enkele weken geleden op vakantie geweest was op Isla Margarita. Ze hadden een appartement gehuurd en op voorhand betaald. De eerste dagen verliep alles goed. Maar toen de eigenaar van de appartementen op een dag de vrouw van Humberto in een T-shirt met Che Guevara afbeelding had gezien, veranderde alles. Ze werden continu lastig gevallen voor zogezegde geluidsoverlast, de kinderen mochten niet meer het zwembad in, … Pure pesterij

We vernamen uit verschillende bronnen dat Chavisten die in privéklinieken werken niet kunnen uitkomen voor hun politieke mening, anders dreigt er ontslag. Misschien is dit nuttig nieuws voor diegenen die beweren dat er lijsten (lista Tascón) gebruikt worden om werknemers uit staatsbedrijven te weren of te ontslaan om politieke redenen?

In Araure stierf een jongeman na een ruzie in een discotheek, waarbij een wapen getrokken werd. Zowel dader als slachtoffer waren kinderen van rijkere ouders. De vrienden van het slachtoffer reden met de zwaargewonde jongen naar verschillende privéklinieken, maar nergens wilden ze hem behandelen omdat ze niet genoeg cash geld, noch betaalkaart bij zich hadden. En de jongen overleed. Waarom deze mensen niet naar een hospitaal of medisch centrum van de staat reden, blijft een raadsel.

Verschillende mensen bevestigden ook het verhaal van een jongen die overleed aan een klaplong na een auto-ongeval. Hij was na het ongeval naar een privékliniek gegaan waar men hem vertelde dat hij niets mankeerde. Men vond het zelfs niet nodig Röntgenfoto’s te nemen en hij mocht naar huis. ’s Nachts werd hij echter onwel en hij werd in allerijl naar een staatshospitaal afgevoerd, waar Cubaanse dokters een klaplong detecteerden. Men probeerde nog in te grijpen maar het mocht niet meer baten, de schade was al te groot. En uiteraard werden de Cubaanse dokters als schuldigen aangewezen door de escuálidos.

Onze vriendin Yoli had een probleempje na een oogoperatie in een staatshospitaal, waar Cubaanse oogartsen werken. Ze ging met het probleem naar een Venezolaanse arts in een privékliniek. De man wou haar niet eens onderzoeken: “Ga maar naar de Cubanen: die hebben het probleem veroorzaakt, en ze moeten het maar oplossen”. Yoli ging dan maar terug naar het staatshospitaal en het probleem werd inderdaad gratis opgelost. Yoli is nog niet echt Chaviste, maar volgens ons gaat dat niet lang meer duren.

Op 31 augustus opent een cameraman van Globovisión het vuur op een groep landbouwers. De ploeg van Globovisión was op illegale wijze het domein van een landbouwcoöperatieve binnengedrongen. Toen de landbouwers hen daar op wezen, opende een cameraman het vuur. Eén landbouwer werd met verwondingen aan de keel naar het hospitaal afgevoerd.

In hun propaganda vond de oppositie het ook nodig een geldbiljet te laten drukken, met de afbeelding van de grote bevrijder Simón Bolívar (ook de echte biljetten hebben die afbeelding), maar met dit verschil dat op het propagandabiljet een waarde van 0 Bvs gedrukt werd, samen met de tekst: “Dankzij de onveiligheid is dit de waarde van uw leven en dat van uw familie”. Zelfs voor de grote held Simón Bolívar, die onder andere Venezuela bevrijdde van de slavernij, hebben ze geen respect. Ze klagen over de onveiligheid, maar staan zelf bekend om hun gewelddadige aanpak. Ze bieden ook geen oplossing aan. Capriles stelde wel voor om de relaties met de veiligheidsdiensten van MOSSAD uit te bouwen. Misschien ziet hij daar een oplossing.

Tijdens de verkiezingssimulatie (zie verder) zagen we dat een deelnemer in rood T-shirt bijna werd aangereden door een auto. De bestuurder opende zijn raam en riep: “Spijtig: dat zou weer een Chavist minder geweest zijn”. Tot mijn grote verbazing bleven de omstanders, ook in rood T-shirt, rustig en lieten de man verder rijden. Het is zeer duidelijk in welke groep de agressievelingen zitten.

Ook nog tijdens de simulatie hoorde mijn schoonmoeder een escuálida zeggen: “nu zijn er zelfs beurzen voor dat ongedierte.” Waarop mijn schoonmoeder antwoordde: “Zijn we dan niet gewoon allemaal mensen?”

Capriles vond het nodig tijdens zijn campagne alle arbeiders jalabolas (kontlikkers) te noemen. Ik denk niet dat hij daarmee veel stemmen gaat winnen.

De regering is ook begonnen met de uitbetalingen van de achterstallige pensioenen (sinds 1975) aan de leerkrachten van het secundair en hoger onderwijs. De gelden werden door de leiders van de 4^de Republiek nooit in de pensioenkas gestort. Toch betaalt de huidige regering de schulden van vroeger. Men geeft daarbij de mensen de keuze: ofwel directe uitbetaling op hun rekening, ofwel een investering in een soort staatsbon (Petro-Orinoco) die 18% intrest op jaarbasis opbrengt, ofwel een combinatie van de twee. De oppositie maakt daarvan dat de mensen verplicht worden om staatsbons te kopen, wat dus een grove leugen is die bovendien rechtstreeks op de privé Tv-kanalen uitgezonden wordt. Dat het schulden zijn van de 4^de Republiek vertellen ze er niet bij. Ze verzwijgen ook dat toen de gepensioneerden opkwamen voor hun rechten tijdens de 4^de Republiek en manifesteerden, ze met plastic hagel beschoten werden door de repressieve politie-eenheden. Daar zijn beelden van. Ik snap echt niet hoe de extreem rechtse oppositie blijft wegkomen met leugens die zo gemakkelijk te doorprikken zijn. Maar ja, ook in België vraag ik mij dat soms af.

In Venezuela komt geneeskunde naar het volk toe. Op de hoek van een straat in de onze wijk zagen we een mobiele verpleegpost waar gratis vaccinaties gegeven werden. Er rijdt dan een auto met luidspreker door de straten om dit aan te kondigen. Maar ook hier hebben de opposanten kritiek op: “die naalden zullen wel niet goed ontsmet zijn”. Het is soms heel moeilijk om kalm te blijven.

Onze buurman Gerardo werkt parttime bij Makro, de Makro die ook bij ons bestaat. Hij werkt 5 uur per dag, maar wordt slechts voor 4 uur betaald. Overuren en werk op zondag moet normaal dubbel betaald worden, maar ze betalen aan gewoon tarief uit, of soms helemaal niet. Hij heeft dit al een paar keer aangeklaagd bij de vakbond, maar die reageert niet. Ook bij Makro is er dus een vakbond die de patroons verdedigt, en er zijn er zo meer in Venezuela. Hij heeft dan maar beslist ontslag te nemen, want er is immers werk genoeg in Venezuela, wat boze tongen ook mogen beweren.

Het staatskanaal (VTV) is niet neutraal. Het verdedigt, volledig terecht trouwens, de Revolutie. Het wijst op de gevaren van de oppositie, en dat is ook nodig. Maar het kan nooit op leugens betrapt worden, en dat kan niet gezegd worden van de privékanalen. Het is een kanaal dat zo goed als alleen staat in het door de privé gedomineerde medialandschap in Venezuela. Het bestaan van VTV is dan ook van levensbelang als tegenwind voor de voortdurende aanvallen van de privékanalen, en het is volledig verantwoord dat het de Revolutie verdedigt en de leugens van de oppositie weerlegt, dat het waarschuwt voor de gevaren van de oppositie. Toch nodigen ze regelmatig woordvoerders of politici van de oppositie uit om te komen debatteren over bepaalde zaken die in het land gebeuren. Zeer zelden gaan deze echter op de uitnodiging in. Toch zag ik een uitzending waarbij één van hen wel aanwezig was, en op het einde van het programma vond hij het nodig een karikatuur van het socialisme te maken. Hij zei: “Ik bezocht 4 socialistische landen, en op het vliegveld vroeg ik me steeds af: is dit nu socialisme? Geen vrijheid van meningsuiting, slechts 1 krant, …” Waarop de reporter van VTV antwoordde: “Misschien moet u ook Spanje eens bezoeken een aan de arbeiders vragen hoe zij over socialisme denken, en vooral hoe ze over het neoliberalisme denken.” Einde programma.

De verkiezingen komen eraan

In Venezuela voeren niet enkel de partijleden en de politici campagne. Het is ook, en vooral het volk dat campagne voert. De Chavisten trekken dan met een grote geluidsinstallatie door de wijken. Het is steeds een feest, de mensen trekken rode kledij aan, er zijn toespraken en er wordt gedanst op de campagneliederen. Bijna elke dag zagen we wel ergens zo’n optocht passeren, en we namen ook deel. Het is een prachtige belevenis, waarbij je het socialistisch bloed door de aderen voelt stromen. Er werd ook een verkiezingssimulatie georganiseerd. Een deel van de bureaus werd geopend en de mensen konden hun stem gaan uitbrengen. Venezuela zal nieuwe elektronische machines inzetten, en om die te testen werd een simulatie gedaan. Iedereen mocht deelnemen en de opkomst was bijna 2 miljoen. We gingen er zelf ook naar toe en konden ook daar vaststellen dat vooral de kleur rood overheerste. Het was ook daar feest en de mensen voerden dansend campagne. De weinige campagnevoerders voor Capriles stonden er wat beduusd bij. Natuurlijk werden de resultaten van deze simulatie niet meegedeeld.

We “infiltreerden” ook enkele oppositiecampagnes, want die zijn er ook, maar wel met veel minder deelnemers. Het is zelfs bekend dat tijdens de campagnes van Capriles mensen uit andere regio’s opgeroepen worden om deel te komen nemen, om zo te laten uitschijnen dat de aanhang groot is. De sfeer is er veel grimmiger, het is een campagne van kritiek en negativisme. Hier en daar wordt zelfs wapendracht vastgesteld.

In elk dorp zie je puntos rojos (rode punten). Het zijn informatiestandjes waar vrijwilligers informatie geven over het programma en de campagne en de mensen uitnodigen tot deelname. Er zijn ook puntos azules (blauwe punten) van de oppositie. Ze zijn niet zo talrijk en staan vaak opgesteld daar waar kritiek gespuid kan worden. In Araure stelden ze zich bijvoorbeeld op vlak bij een actie voor gerechtigheid voor het dodelijk slachtoffer van een uit de hand gelopen ruzie. Ook hier, net zoals in het geval van de explosie in de raffinaderij, werd de tragische dood, het verlies van een mensenleven misbruikt voor electoraal gewin.

Sommige politici van de oppositiepartijen beginnen ook in te zien dat het programma van Capriles ultraneoliberaal en extreem rechts is, en dat het ongelijkheid voor ogen heeft. Dat de kloof tussen arm en rijk opnieuw groter zal worden, mocht hij verkozen worden. Zo ontdekte parlementslid William Ojeda een verborgen agenda van zijn eigen oppositie. Hij openbaarde dat op TV en zei erbij dat men niet kan ontkennen dat er onder de regering Chávez enorme vooruitgang geboekt was, en dat hij niet kon toelaten dat dat door de oppositie teruggedraaid zou worden. Hij werd prompt uit de partij gezet. Er zijn ook opposanten die het hart op de goede plaats hebben en, weliswaar vrij laat, inzien dat het programma van Capriles enkel maar voor uitsluiting staat. Ondertussen stapten al meerdere politici van de oppositie uit de partij, of werden eruit gegooid. Er stapten zelfs 4 complete partijen uit het kartel van de oppositiepartijen (MUD).

Op 7 oktober zijn er presidentsverkiezingen. Alle peilingbureaus (op 1 na) zeggen dat Chávez de verkiezingen met een ruime voorsprong zal winnen en dat de situatie onomkeerbaar is. Zelfs Reuters moest het toegeven. De voorzitters van 2 peilingbureaus, en aanhangers van de oppositie, zeiden dat enkel een “catastrofale gebeurtenis” die “collectieve onrust” zou veroorzaken het tij nog kon doen keren. De oppositie weet dat ze op legale manier niet kan winnen, maar zal er alles aan doen om toch aan de macht te komen. Het volk is ervan overtuigd dat ze aan een plan B werken, aan een gewelddadig plan. Het is zo goed als zeker dat ze de verkiezingsuitslag niet zullen aanvaarden. Aan Capriles werd verscheidene keren gevraagd of hij de resultaten zou respecteren. Maar hij weigert te antwoorden. Men gaat ervan uit dat de oppositie in ieder geval zal beweren dat er fraude gepleegd werd, om op die manier chaos te veroorzaken. In dit kader is de recente bewering van ex-president Jimmy Carter van de VS toch wel belangrijk. Hij verklaarde dat het electorale systeem van Venezuela één van de meest transparante en betrouwbare ter wereld is, en zelfs veel beter dan dat van de VS.

Er zijn ook nog andere scenario’s te bedenken waarmee de oppositie toch haar slag wil thuishalen, en de geschiedenis leert ons dat ze geen geweld schuwen.

Laat ons hopen dat plan C niet nodig is!