Nederlands

"El Frente Socialista de Trabajadores Petroleros da la bienvenida a la delegacion sindical petroquimica de Amberes." (Het socialistisch front van petroleumarbeiders heet de syndicale delegatie van de Antwerpse petrochemie welkom.) Dit welkomstwoord pronkte op een groot spandoek aan de ingang van de sociale club van de petroleumarbeiders van de raffinaderij in Puerto La Cruz.

De speciale gasten van het Socialistisch Front van Petroleumarbeiders waren Kris Vandael (woordvoerder van de ABVV-delegatie bij de Total-raffinaderij in Antwerpen), Ronny Le Blon (secretaris bij De Algemene Centrale Antwerpen-Waasland en gewezen ABVV-woordvoerder bij Total), Bruno Verlaeckt (voorzitter van De Algemene Centrale Antwerpen-Waasland), Freddy Pulecio (een Colombiaanse syndicalist van de USO (petroleumvakbond) die al verschillende jaren in ballingschap leeft in België), en Erik Demeester van de campagne Handen Af van Venezuela.

Groepsfoto met delegees van de raffinaderij Puerto La Cruz en woordvoerders gemeenschapsraden

Het bezoek aan de vakbondsmilitanten van de raffinaderij in Puerto La Cruz was het eindpunt van een intense toer van tien dagen in augustus doorheen de vakbondswereld van het nieuwe PDVSA (de genationaliseerde oliemaatschappij van Venezuela) en PEQUIVEN (het genationaliseerde petrochemische bedrijf). De reis was doorspekt met rondleidingen door de diverse olie- en petrochemische installaties, leerrijke discussies met de vakbondsmensen, vergaderingen op de vloer met oliearbeiders, ontmoetingen met verschillende directies (al dan niet revolutionair), boeiende volksvergaderingen met de gemeenschapsraden en studentenleiders, korte culturele momenten en kennismaking met talrijke socialistische militanten van het revolutionaire Venezuela (de meeste van de PSUV). Onze rit bracht ons op een ijltempo van Caracas naar het zeer warme Maracaibo, dan naar het schiereiland Paraguana, vervolgens naar Valencia, terug naar Caracas, dan naar Maturin/Monagas en ten slotte naar Puerto La Cruz in Anzoategui. Een bezoek aan het Orinoco-bekken zat er wegens tijdsgebrek niet meer in. Midden in onze rondreis botsten we ook op een stakerspiket van de arbeiders van General Motors in Valencia en op een betoging van het gemeentepersoneel van Caracas voor het presidentieel paleis.

Internationale solidariteit

De AC Antwerpen-Waasland is geen nieuweling in de internationale solidariteit. Naast haar ‘core business' die erin bestaat haar leden op dagelijkse basis te verdedigen, ondersteunt de afdeling verschillende activiteiten met vakbonden in Latijns-Amerika. Zo heeft de AC een project lopen met de vakbond van landarbeiders in Colombia. Een paar jaar geleden stak de afdeling eveneens haar schouders onder solidariteitsdagen met de revolutie in Venezuela en steunde ze ook de campagne ‘Handen Af van Venezuela'. Op het recentste federaal ABVV-congres diende ze een motie in ter ondersteuning van de nieuwe vakbonden in Venezuela.

Het was dus zeker geen verrassing toen de AC Antwerpen-Waasland besloot in te gaan op de uitnodiging van de Venezolaanse vakbonden gegroepeerd in het ‘Foro Energetico de Trabajadores de America Latina y del Caribe' voor een bezoek aan hun land en hun Bolivariaanse revolutie. Dit bezoek is redelijk baanbrekend in de zin dat het gaat om de eerste officiële syndicale delegatie uit België - van een plaatselijke afdeling weliswaar. Het bezoek van de AC Antwerpen-Waasland was daarenboven belangrijk omdat de vakbond actief is in de grootste petrochemische cluster van Europa en de tweede in de wereld, na deze van Houston in Texas. Het was dus een bezoek uit een klein land maar vooral uit een strategische sector.

Bruno Verlaeckt spreekt arbeiders toe in werkplaats van de raffinaderij El Palito

Het nieuwe PDVSA

Het belang van deze delegatie is niemand ontgaan in Venezuela. De persconferenties en mediaverslaggeving in de kranten en op tv tonen dit aan. Dankzij deze syndicale reis kregen we een goede blik op de revolutie van binnenin. Bij PDVSA hebben we kunnen vaststellen wat het strategische belang is van de oliemaatschappij voor de revolutie. Voor de eerste keer worden de oliewinsten gebruikt voor het financieren van een grote waaier van sociale hervormingen - groot en klein, lokaal en nationaal. De Mision Ribas bijvoorbeeld wordt rechtstreeks gesteund en beheerd door PDVSA. Deze Mision staat in voor het gratis secundair onderwijs. Ook zorgt de oliemaatschappij voor een nieuw netwerk van goedkope voedselbedeling in de strijd tegen de kunstmatige voedselschaarste en sabotage. Elk district van PDVSA staat eveneens in voor de ontwikkeling en financiering van sociale projecten. In de staat (provincie) Zulia aan het Maracaibomeer zorgde Mision Barrio Adentro (gratis eerstelijnsgeneeskunde) voor een regelrechte omwenteling in de gezondheid van de bevolking. Op vijf jaar tijd werden er meer dan 46 miljoen raadplegingen verzekerd, 6 miljoen gezinnen bezocht door een dokter en naar schatting meer dan 40.000 levens gered. Dat is de revolutie in de praktijk. Mision Barrio Adentro is mogelijk dankzij de uitwisseling van goedkope olie voor medische hulp van duizenden Cubaanse dokters.

Omdat de revolutie nog niet is afgewerkt, heeft PDVSA echter nog te kampen met oude bureaucratische gewoontes, vooral dan van een gedeelte van het management. Deze groepen hebben zich wel formeel aangepast aan het nieuwe regime maar blijven functioneren zoals voordien. Deze bureaucratische gewoontes zijn niet gewoon te herleiden tot administratieve rompslomp. De bureaucratie saboteert de sociale hervormingen, holt ze uit en verdringt de democratische deelname en besluitvorming van het personeel of de gemeenschappen. Soms durft ze zich ook antisyndicaal op te stellen. Deze positie in PDVSA eist ze op omdat ze zogezegd technisch onvervangbaar is.

Dikwijls, maar niet altijd, gaat bureaucratie hand in hand met corruptie. Corruptie begint met het zich toe-eigenen en uitdelen van allerlei kleine en grote privileges. Toegang tot begeerde jobs bijvoorbeeld bij PDVSA is wel sterk gedemocratiseerd en doorzichtiger geworden. Nochtans roept een gedeelte van het management soms ‘hoogdringendheid' in om de nieuwe democratische procedure te omzeilen. Zo kunnen tijdelijke jobs 'verkocht' worden zoals in de goede tijd van het oude PDVSA. Hier opnieuw is effectieve arbeiderscontrole het middel bij uitstek om de corruptie te bestrijden.

Komaf maken met bureaucratie en corruptie is een van de belangrijkste uitdagingen van de revolutie in de volgende maanden en jaren. Dat besef was duidelijk aanwezig bij de mensen uit de vakbond. In de raffinaderij Puerto La Cruz vertelde Maria, een plaatselijke vakbondsleidster, ons het volgende: "Wij hebben als arbeiders ervoor gezorgd dat de raffinaderij in 2002-2003 tijdens de patronale lock-out geen dag verlamd werd. Twee jaar lang hadden we het daarna als arbeiders en bedienden voor het zeggen in de raffinaderij. Maar de macht die we toen hadden zijn we nu verloren. Wij eisen die terug." Toen we hen vroegen of er onvoldoende technisch of politiek gevormde mensen waren onder de arbeiders om dit te verwezenlijken antwoordde Maria prompt: "Nee, dat is het probleem niet. We wachten het goede politieke moment af." Dit probleem van bureaucraten binnen PDVSA die paraderen als echte chavistas, is wat ze de ‘Vijfde Colonne' van de contrarevolutie noemen (het Paard van Troje van de rechterzijde). Echte arbeiderscontrole als stap naar effectief zelfbeheer van het personeel samen met de gemeenschappen en de regering is de beste remedie tegen de kanker van de bureaucratie.

Vrouwen in de revolutie

Opmerkelijke momenten in onze tocht door de revolutie waren de drie ontmoetingen met de gemeenschappen, in het bijzonder met de woordvoerders van de gemeenschapsraden. Het eerste wat ons opviel, was het overwicht aan vrouwen die waren verkozen in de gemeenschapsraden. En wat voor vrouwen! Verwijzend naar Venezuela's recordaantal Miss Universe zei een van onze trouwste begeleiders, de vakbondsman Eudo: "Ja, onze vrouwen zijn misschien wel bekend in de wereld voor hun schoonheid. Maar wij kennen ze ook en wel beter voor hun moed, hun revolutionair engagement, hun bewustzijn en vastberadenheid in de revolutie. Over dat aspect van onze vrouwen wordt met geen woord gerept in de wereld."

Eudo heeft gelijk. In de revolutie spelen de vrouwen een vooraanstaande rol. Zeker in de wijken, de kern van de volksbeweging, vormen zij dikwijls de meerderheid van de actieve deelnemers. Veel woordvoerders van de gemeenschapraden zijn dan ook vrouwen. Zij vertellen dat tijdens de staatsgreep van 2002 tegen Chavez vrouwen vaak hun mannen uit de kroeg of van voor de televisie haalden om op straat te komen. Ook vandaag ijveren zij ervoor dat PDVSA gasleidingen zou trekken naar de wijken. Nu wordt er nog steeds gesleurd met zware gasflessen. Op de volksvergadering met woordvoerders van de gemeenschapraden legden ze ons uit hoe ze de wijken organiseren, politiek omkaderen en de strijd organiseren.

Discussie met woordvoerders gemeenschapsraden in Monagas

Naar een linkse eenheidsvakbond van de petroleumarbeiders

Uit de discussies met de petroleumarbeiders hebben we geleerd dat er een grote drang is naar eenheid van de versnipperde vakbeweging binnen PDVSA. Bruno Verlaeckt, voorzitter van de AC Antwerpen-Waasland, benadrukte daarom steeds in zijn toespraken voor zowel vakbondsleiders als arbeiders op de vloer dat onze delegatie de initiatieven steunt voor de oprichting van een effectieve linkse eenheidsfederatie van petroleumarbeiders. Deze bestaat voorlopig enkel op papier. Van de oliearbeiders in PDVSA, die de ruggengraat zijn van de arbeidersbeweging in Venezuela, kunnen we verwachten dat zij ook over de sterkste vakbeweging beschikken. Dat is voorlopig nog niet het geval. Wel hebben we onvermoeibare militanten ontmoet zoals Tony Leon van het Foro Energetico die hier met veel anderen dag en nacht aan werken. Sommigen riskeren hiervoor hun leven, zoals Luis uit Anzoategui. Hij werd een paar weken voor ons bezoek neergeschoten door huurlingen betaald door de oude corrupte vakbondsleiders, die nog steeds actief zijn in het oliebedrijf. Hij overleefde de aanslag en was een van onze gidsen.

Hoewel de vakbeweging bij PDVSA nog niet over een vormingscentrum de naam waardig beschikt, waren we toch getuige van verschillende lokale vormingsinitiatieven. In het researchcentrum INTEVEP legden de vakbondsmilitanten ons uit hoe ze aan ‘maatschappelijk-politieke vorming' deden onder het personeel. Het vormingsproject heette "Por los caminos de Marx" ("Langs de wegen van Marx"). In Puerto La Cruz kregen we een bundeltje in de handen geduwd met een overzicht van de vormingsthema's waarmee ze ongeveer 4000 mensen bereikten. Hier ging het om een initiatief van het Frente Socialista de Trabajadores Petroleros. Onder de thema's zagen we zowel de politieke actualiteit in binnen- en buitenland, geschiedenis van de mensheid doorheen de bril van de klassenstrijd, het marxisme en het socialisme van de 21ste eeuw enzovoort.

In het algemeen hebben we petroleumarbeiders ontmoet die enorm fier waren over de manier hoe ze tijdens de patronale lock-out van 2002-2003 het bedrijf hebben beheerd en gered uit de greep van de rechterzijde en het Amerikaanse imperialisme. Trots waren ze ook over het feit dat ze nu werken voor een bedrijf dat haar winsten gebruikt voor de financiering van sociale hervorming en revolutie. Maar om hun voortrekkersrol verder te kunnen spelen, is de vorming van een linkse, democratische, verenigde vakbondsfederatie een absolute prioriteit.

De Algemene Centrale Antwerpen-Waasland zal nu binnen de vakbond uitgebreid verslag brengen van de bevindingen van deze unieke ervaring.

Samen met andere groepen werkt de campagne Handen Af van Venezuela verder aan een grote solidariteitsdag met de Bolivariaanse revolutie op zaterdag 15 november in Brussel. Voor meer informatie contacteer This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it. Dit e-mail adres is beschermd door spambots, u heeft Javascript nodig om dit onderdeel te kunnen bekijken of bel naar 0479/25.77.35

De Belgische delegatie met oliearbeiders net voor vertrek per boot op Maracaibomeer